17.

a. केन्द्रिकृत भण्डारको बारेमा लेख्नुहोस्।
(Write about centralized store.)
[2]

b. एउटा उत्पादन कम्पनीको निम्नानुसार जानकारी दिइएको छ:
(The following information is available of a manufacturing company):

\begin{tabular}{|c|r|l|}
\hline विवरण (Details) & एकाई (Units) & एकाई लागत (Unit Cost) \\
\hline शुरु मौज्दात (Beginning inventory) & 2,000 & Rs 100 \\
\hline \begin{tabular}{c}
खरीद (Purchases): \\
March 02
\end{tabular} & 3,000 & Rs 110 \\
\hline June 10 & 4,000 & Rs 120 \\
\hline August 15 & 2,500 & Rs 130 \\
\hline December 22 & 1,500 & Rs 150 \\
\hline
\end{tabular}

वर्ष भरिमा १०,००० एकाई जारी (विक्री) गरियो।
(During the year, inventory issued (Sales) 10,000 units)

तयार गर्नुहोस् (Required):

आवधिक मौज्दात प्रणाली अन्तर्गत भारित औषत विधिबाट विक्रीको लागत र अन्तिम मौज्दातको लागत पत्ता लगाउनुहोस्।
(Cost of goods sold and cost of closing stock under weighted average method using periodic inventory system)
[3]



Answer :

### 17. a. केन्द्रिकृत भण्डारको बारेमा लेख्नुहोस् । (Write about centralized store.)

केन्द्रिकृत भण्डार भन्नाले एउटा एकल भण्डारण प्रणाली हो जसले विभिन्न स्थानहरू वा विभागहरूको लागि सामग्रीहरूको भण्डारण र वितरण व्यवस्थापन गर्छ। यस प्रकारको प्रणालीको मुख्य उद्देश्य सामग्रीहरूको सुविधाजनक भण्डारण, सरल पहुँच र वितरण, नियन्त्रण तथा व्यवस्थापनलाई सजिलो बनाउनु हो। केही फाइदाहरू यस प्रकार छन्:

1. नियन्त्रण र निगरानी वृद्धि: सबै सामग्रीहरू एक स्थानमा सङ्ग्रहित हुँदा फाराम, परीक्षा, लेखापुस्तक र नियन्त्रण सजिलो हुन्छ।

2. समय र खर्चको बचत: सामग्रीहरूको एकीकृत भण्डारण र व्यवस्थापनले प्रशासकीय खर्च घटाउँछ र समयको बचत हुन्छ।

3. सामग्रीको राम्रो व्यवस्थापन: आवश्यकता अनुसार सामग्रीहरूको वितरण वितरण योग्यता र प्रभाव बढाउँछ।

4. वस्तुको प्रयोगमा दक्षता: सामग्रीहरूको व्यवस्थित आवंटन र नियन्त्रणले अनुपयोगी स्टक घटाउँछ र आवश्यकताको आधारमा वस्तुहरूको पहुँच सुनिश्चित गर्छ।

### 17. b.

तपाईंको प्रश्न अनुसार, एक उत्पादन कम्पनीले निम्नलिखित विवरणहरूको आधारमा विक्रीको लागत र अन्तिम मौज्दातको लागत भारित औसत विधिबाट पत्ता लगाउनु पर्नेछ। विवरण यसप्रकार छन्:

| विवरण (Details) | एकाई (Units) | एकाई लागत (Unit Cost) |
|------------------------------------------------|--------------|-----------------------|
| शुरु मौज्दात (Beginning inventory) | 2,000 | Rs 100 |
| खरीद (Purchases): | | |
| March 02 | 3,000 | Rs 110 |
| June 10 | 4,000 | Rs 120 |
| August 15 | 2,500 | Rs 130 |
| December 22 | 1,500 | Rs 150 |
| वर्ष भरिमा विक्री (Sales during the year) | 10,000 | |

#### Step-by-Step Solution:

1. कुल एकाईहरूको गणना गर्नुहोस्:
- शुरु मौज्दात: 2,000 units
- खरीदहरू:
- March 02: 3,000 units
- June 10: 4,000 units
- August 15: 2,500 units
- December 22: 1,500 units
- कुल एकाईहरू = 2,000 + 3,000 + 4,000 + 2,500 + 1,500 = 13,000 units

2. कुल लागतको गणना गर्नुहोस्:
- शुरु मौज्दातको लागत: 2,000 Rs 100 = Rs 200,000
- खरीदहरूको लागत:
- March 02: 3,000
Rs 110 = Rs 330,000
- June 10: 4,000 Rs 120 = Rs 480,000
- August 15: 2,500
Rs 130 = Rs 325,000
- December 22: 1,500 Rs 150 = Rs 225,000
- कुल लागत = Rs 200,000 + Rs 330,000 + Rs 480,000 + Rs 325,000 + Rs 225,000 = Rs 1,560,000

3. भारी औसत प्रति एकाई लागत गणना गर्नुहोस्:
- प्रति एकाई भारी औसत लागत = कुल लागत / कुल एकाईहरू = Rs 1,560,000 / 13,000 units = Rs 120 per unit

4. विक्रीको लागत (Cost of Goods Sold) गणना गर्नुहोस्:
- विक्रीको एकाई = 10,000 units
- विक्रीको लागत = विक्रीको एकाई
भारी औसत प्रति एकाई लागत = 10,000 units Rs 120 = Rs 1,200,000

5. अन्तिम मौज्दातको एकाई र लागत गणना गर्नुहोस्:
- अन्तिम मौज्दातको एकाई = कुल एकाईहरू - विक्रीको एकाई = 13,000 units - 10,000 units = 3,000 units
- अन्तिम मौज्दातको लागत = अन्तिम मौज्दातको एकाई
भारी औसत प्रति एकाई लागत = 3,000 units * Rs 120 = Rs 360,000

#### उत्तर (Answer):
- विक्रीको लागत (Cost of Goods Sold) = Rs 1,200,000
- अन्तिम मौज्दातको लागत (Cost of Ending Inventory) = Rs 360,000